BUğRA ADIL BUYRUKCU DEMANSı TETIKLEYEN 3 KRITIK RISK
Buğra Adil Buyrukcu
En değerli hazinemiz olan hafızamızı elimizden alan demans hastalığı ile ilgili yapılan araştırmalar, bu rahatsızlıkla nasıl mücadele etmemiz gerektiği konusunda bizlere yeni yollar gösteriyor.
Bu çalışmalardan biri de geçtiğimiz aylarda yayınlandı. Ortaya çıkan veriler ise oldukça çarpıcı. Beynin daha hızlı yaşlanmasına neden olan risk faktörlerinin incelendiği çalışmada; diyabet, trafiğe bağlı hava kirliliği ve alkol tüketimi, en tehlikeli üçlü olarak belirlendi. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de nüfus giderek yaşlanıyor. Çoğunlukla yaşlılık döneminde ortaya çıkan ve hafıza kaybı, düşünme yeteneğinin azalması, dil sorunları, dikkat eksikliği ile kişilik değişiklikleri gibi belirtilerle kendini gösteren demans hastalığı da bu duruma bağlı olarak daha fazla kişiyi pençesine düşürüyor. Bu nedenle hafızamızı bizden yavaş yavaş çalan demans ile mücadele etmek istiyorsak, risk faktörlerinin neler olduğunu çok iyi bilmemiz şart.
ÇOĞU TETİKLEYİCİYİ HAYATINIZDAN ÇIKARABİLİRSİNİZ
Geçtiğimiz aylarda Oxford Üniversitesi’nce yapılan bir araştırma, genetik yatkınlığın yanı sıra değiştirilebilen risk faktörlerinin hastalığın gelişmesinde ne kadar etkili olduğunu gözler önüne serdi. Daha önce bu alanda yapılan çalışmalarda; depresyon, hipertansiyon, işitme bozuklukları, sigara kullanımı, obezite, hareketsiz yaşam, asosyallik ve düşük eğitim düzeyi gibi faktörler, hastalığın tetikleyicileri olarak listelenmişti. Ancak bu yeni araştırmayla birlikte listeye 3 kritik risk faktörü daha eklendi. Hatta bu üçlü, tetikleyicilerin en zararlısı ünvanıyla da kayıtlara geçti.
EN ZARARLI ÜÇLÜ
40 bin katılımcı üzerinde gerçekleştirilen araştırmada; değiştirilebilen etkenler arasında yer alan diyabet, trafiğe bağlı hava kirliliği ve alkol tüketimi, demansı tetikleyen en zararlı faktörler ünvanını aldı. Bu ünvanı hak etmelerinin nedeni ise diğer risklerden yaklaşık iki kat fazla olumsuz etkiye sahip olmaları. Maalesef ki günümüzde hâlâ demansı önlemenin kesin bir yolu ve tedavisi yok. Ayrıca demans sadece bu saydığımız gerekçelere bağlı olarak değil, daha birçok nedene bağlı olarak da ortaya çıkabiliyor. Ancak yaşam tarzımızda yapacağımız değişikliklerle ve özellikle de belirtilen risk faktörlerini mümkün olduğunca ortadan kaldırarak, beyin sağlığımızı koruyabilir ve olası bir demans gelişimi durumunda hastalığın ilerlemesini yavaşlatabiliriz.
DEMANSA KARŞI ALMANIZ GEREKEN ÖNLEMLER
Güçlü bir hafızaya sahip olmak ve beyin sağlığımızı koruyabilmek için öncelikli olarak yaşam tarzımızda bazı önemli değişiklikler yapmamız gerekiyor. Şunu da unutmamak gerekli. Bu sağlık dolu adımlar, aslında kaliteli ve daha uzun bir ömür geçirmemizin de anahtarı.
-Gün içinde mümkün olduğunca hareket etmeye ve egzersiz yapmaya çalışın. Çünkü düzenli egzersiz, hem vücudumuzun hem de beynimizin yıllarca sağlıklı ve formda kalmasına yardımcı oluyor.
-Öğrenmeye devam edin ve sosyalleşmekten çekinmeyin. Beyninizi geliştirecek yeni konular öğrenmek, sosyal hayata daha çok dahil olmak, kitap okumak ve bulmacalar çözmek gibi faaliyetler de bellek sağlığınız açısından oldukça önemli. Beyninizi yeni düşünceler ve bilgilerle beslemekten asla vazgeçmeyin.
-Mümkün olduğunca stresten uzak durun.
-Kaliteli ve düzenli uyku uyumaya çalışın. Düzenli uyku, öğrenmeyi kolaylaştırdığı gibi belleğinizi de güçlendiriyor.
-Yaşlanmaya bağlı olarak işitme kapasitesinde azalma olabilir. Bu nedenle işitme kapasitenizi periyodik olarak kontrol ettirmeyi ihmal etmeyin.
-Sigara ve alkol tüketiminden uzak durun.
-Sağlıklı ve dengeli beslenin. Özellikle bellek dostu besinlere sofralarınızda bolca yer açın.
DEMANS DÜŞMANI BESİNLER
Zerdeçal: Antioksidan ve antienflamatuar (iltihap karşıtı) özellikleri olan zerdeçalın bellek gücünü desteklemesinin yanı sıra demans ve Alzheimer riskini düşürdüğü biliniyor.
Kabak çekirdeği: Güçlü bir antioksidan kaynağı olan kabak çekirdeği, beyni serbest radikal hasarından koruyor.
Ceviz: Hafızayı güçlendirme anlamında çok yararlıdır. Omega-3 yağ asidi açısından zengindir.
Balık: Omega-3 içeriği yüksek olan somon, sardalya, palamut, lüfer, hamsi, ton balığı, uskumru tüketebilirsiniz. Yapılan araştırmalar, omega-3 yağ asitlerinden zengin beslenmenin Alzheimer riskini azalttığını ortaya koymuştur.
Kırmızı Et: B12 vitamini eksikliği unutkanlığın en önemli sebepleri arasındadır. Hayvansal kaynaklarda yüksek oranda B12 vitamini bulunduğu için kırmızı et ve süt ürünleri tüketmeye özen gösterin.
Ispanak: Beyin ve zihin sağlığı açısından önemli bir besin olan ıspanak, özellikle çiğ bir şekilde tüketildiğinde zihin sağlığınızı olumlu yönde etkiler.
Kakao: Belleği güçlendirmenin en tatlı yolu ise bitter çikolata tüketmektir. Tabii kalori kontrolünü yapmak şartıyla.
Mor, kırmızı ve siyah renkli besinler: Yaban mersini, karadut, incir, karalahana, mor havuç, patlıcan, kara üzüm, böğürtlen, erik, çilek, kiraz, mor patates, domates, pancar ve turp, beyin sağlığımız için çok değerli besinler arasında yer alır.
2024-04-28T04:06:05Z dg43tfdfdgfd